Ograniczenia są bardzo istotne oraz niezwykle surowo karane.
Artykułem 8 ustawy z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 dokonano zmiany w ustawie z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi (Dz. U. z 2019 r. poz. 1239 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284, 322 i 374) wprowadzając między innymi art. 48a. Przepis ten pozwala na nakładanie kar za rozmaite naruszenia przepisów ustawy.
Zgodnie z art. 48a ust. 1 pkt 1 Kto w stanie zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii nie stosuje się do ustanowionych na podstawie art. 46 lub art. 46b nakazów, zakazów lub ograniczeń, o których mowa w art. 46 ust. 4 pkt 1 lub w art. 46b pkt 5 i 9–12, podlega karze pieniężnej w wysokości od 5 000 zł do 30 000 zł”.
Zgodnie z art. 48a ust. 4. tej ustawy „Decyzja w sprawie kary pieniężnej podlega natychmiastowemu wykonaniu z dniem jej doręczenia. Decyzję tę doręcza się niezwłocznie”. Oznacza to, że ewentualne zaskarżenie decyzji nie wstrzymuje obowiązku zapłaty, a kwestionowanie tej decyzji na drodze odwoławczej i sądowej nastąpi zapewne za wiele miesięcy.
Zgodnie z art. 48a ust. 5. tej ustawy: „W przypadku ponownego popełnienia takiego samego czynu, o którym mowa w ust. 1 lub 2, wysokość kary pieniężnej:
1) jest nie niższa od wysokości kary pieniężnej wymierzonej poprzednio za takie naruszenie;
2) ustala się, dokonując powiększenia o 25% wysokości kary pieniężnej ustalonej zgodnie z pkt 1”.
Art. 46 ust. 4 pkt 1 pozwala wprowadzić „czasowe ograniczenie określonego sposobu przemieszczania się”.
Art. 46b pozwala wprowadzić: obowiązek poddania się kwarantannie (pkt 5), nakaz ewakuacji w ustalonym czasie z określonych miejsc, terenów i obiektów (pkt 9), nakaz lub zakaz przebywania w określonych miejscach i obiektach oraz na określonych obszarach (pkt 10), zakaz opuszczania strefy zero przez osoby chore i podejrzane o zachorowanie (pkt 11) oraz nakaz określonego sposobu przemieszczania się (pkt 12).
Na chwilę obecną obowiązuje rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii z 31 marca 2020 r. (Dz. U. 2020, poz. 566) wydane na podstawie art. 46 i 46b w/w ustawy.
W jego § 5 wprowadzono następujące ograniczenia (na podstawie art. 46 ust. 4 pkt 1):
„W okresie od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 r. zakazuje się na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej przemieszczania się osób przebywających na tym obszarze, z wyjątkiem przemieszczania się danej osoby w celu:
1) wykonywania czynności zawodowych lub zadań służbowych, lub pozarolniczej działalności gospodarczej, lub prowadzenia działalności rolniczej lub prac w gospodarstwie rolnym, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych;
2) zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego, w tym uzyskania opieki zdrowotnej lub psychologicznej, tej osoby, osoby jej najbliższej w rozumieniu art. 115 § 11 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. z 2019 r. poz. 1950 i 2128), a jeżeli osoba przemieszczająca się pozostaje we wspólnym pożyciu z inną osobą – także osoby najbliższej osobie pozostającej we wspólnym pożyciu, oraz zakupu towarów i usług z tym związanych;
3) wykonywania ochotniczo i bez wynagrodzenia świadczeń na rzecz przeciwdziałania skutkom COVID-19, w tym w ramach wolontariatu;
4) sprawowania lub uczestniczenia w sprawowaniu kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych.
W praktyce najbardziej problematyczny będzie pkt 2, który zakłada dużą swobodę interpretacji. Niestety poza wytycznymi ze strony prezesa rady ministrów nie ma żadnych wskazówek. Na pewno nie należy uprawiać sportu na dworze, należy unikać spacerów i przebywania w jakichkolwiek miejscach publicznych.
W jego § 17 wprowadzono następujące ograniczenia (na podstawie art. 46b ust. 1 pkt 10):
- W okresie od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 r. zakazuje się korzystania z pełniących funkcje publiczne i pokrytych roślinnością terenów zieleni, w szczególności: parków, zieleńców, promenad, bulwarów, ogrodów botanicznych, zoologicznych, jordanowskich i zabytkowych, a także plaż.
- Zakaz, o którym mowa w ust. 1, nie dotyczy:
1) wykonywania czynności zawodowych, zadań służbowych lub pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonych na terenach, o którym mowa w ust. 1, na podstawie umów zawartych w tym zakresie;
2) działań wynikających z konieczności ochrony zdrowia i życia ludzi oraz, wobec braku innych rozwiązań, zapewnienia bezpieczeństwa powszechnego lub ochrony interesu publicznego;
3) wykonywania ochotniczo i bez wynagrodzenia świadczeń na rzecz przeciwdziałania skutkom COVID-19, w tym w ramach wolontariatu.
Przepis nie dotyczy terenów nie mających charakteru publicznego, czyli np. przydomowego ogródka.
W jego § 18 wprowadzono następujące ograniczenia (na podstawie art. 46b ust. 1 pkt 12):
- W okresie, o którym mowa w § 2 ust. 1 [tj. od 31 marca 2020 r. do odwołania], w przypadku gdy przemieszczanie się następuje:
1) pieszo – jednocześnie mogą się poruszać osoby w odległości nie mniejszej niż 2 m od siebie, chyba że zachowanie tej odległości nie jest możliwe ze względu na opiekę nad:
- a) dzieckiem do ukończenia 13. roku życia,
- b) osobą z orzeczeniem o niepełnosprawności lub osobą z orzeczeniem o potrzebie kształcenia specjalnego, lub osobą, która ze względu na stan zdrowia nie może poruszać się samodzielnie;
2) środkami publicznego transportu zbiorowego w rozumieniu art. 1a ust. 4 pkt 3a ustawy z dnia 20 czerwca 1992 r. o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego transportu zbiorowego (Dz.U. z 2018 r. poz. 295) oraz pojazdami samochodowymi przeznaczonymi konstrukcyjnie do przewozu więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą – danym środkiem lub pojazdem można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób niż wynosi połowa miejsc siedzących.
- W okresie od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 r. przemieszczanie się osoby do ukończenia 18. roku życia jest możliwe wyłącznie pod opieką osoby sprawującej władzę rodzicielską, opiekuna prawnego albo innej osoby dorosłej.
- W okresie od dnia 1 kwietnia 2020 r. do dnia 11 kwietnia 2020 r. zakazuje się korzystania z rowerów miejskich dostępnych publicznie zgodnie z regulacjami określonymi przez miasta, gminy lub powiaty.
Powyższe ograniczenie nie dotyczy samochodów osobowych, w tym taksówek.
Naruszenie w/w obowiązków może skutkować nałożeniem kary administracyjnej w kwocie od 5000 do 30.000 zł na podstawie art. 48a ust. 1 pkt 1 ustawy o zapobieganiu…
Zgodnie z art. 48a ust. 4. tej ustawy „Decyzja w sprawie kary pieniężnej podlega natychmiastowemu wykonaniu z dniem jej doręczenia. Decyzję tę doręcza się niezwłocznie”. Oznacza to, że ewentualne zaskarżenie decyzji nie wstrzymuje obowiązku zapłaty, a kwestionowanie tej decyzji na drodze odwoławczej i sądowej nastąpi zapewne za wiele miesięcy.
Zgodnie z art. 48a ust. 5. tej ustawy: „W przypadku ponownego popełnienia takiego samego czynu, o którym mowa w ust. 1 lub 2, wysokość kary pieniężnej:
1) jest nie niższa od wysokości kary pieniężnej wymierzonej poprzednio za takie naruszenie;
2) ustala się, dokonując powiększenia o 25% wysokości kary pieniężnej ustalonej zgodnie z pkt 1”.
Adw Łukasz Panasiuk